Stichting Stedenband Veenendaal - Olomouc
Stichting Stedenband Veenendaal - Olomouc bevordert de samenwerking tussen personen en organisaties van beide steden.
Evaluatie 2012
Evaluatie Stedenband Veenendaal – Olomouc
3 juli 2012
Jos Schilte - Platform Stedenband Veenendaal – Olomouc
Ton Westerhof - Gemeente Veenendaal
INHOUD
1. Inleiding
2. Activiteiten in de periode 2008 – 2012
3. De Tsjechische visie op de stedenband
4 Aandachtspunten m.b.t. de stedenband: zijn de doelstellingen gehaald?
5. Voorgenomen activiteiten 2012 en volgende
6. Scenario’s m.b.t. de toekomst van de stedenband
a. doorgaan op huidige voet,
b. doorgaan op gewijzigde voet: varianten
c. stoppen,
7. Voorstel t.a.v. Scenariokeuze
1.
Inleiding
Veenendaal heeft sinds 1993 een stedenband met de Tsjechische stad Olomouc.
Doelstellingen
van de stedenband waren bij de start als volgt omschreven:
- de betrekkingen tussen burgers van beide gemeenten bevorderen door samenwerking in de geest van onderling begrip en bereidheid van elkaar te leren;
- streven naar duurzame contacten, deze verder te ontwikkelen en te verdiepen tussen vertegenwoordigers en besturen van instellingen en groeperingen op het terrein van de cultuur, sport, jeugd, onderwijs, religie, vrouwen, beroeps- en andere organisaties;
- tot stand brengen van uitwisselingen van groepen van personen werkzaam in vergelijkbare beroepsgroepen, maatschappelijke organisaties en verenigingen op het terrein van de cultuur, sport, jeugd, onderwijs, religie, vrouwen, om de maatschappelijke inbedding van de stedenband te vergroten;
- bijzondere aandacht besteden aan de uitwisseling van kennis en ervaring op het terrein van milieu en maatschappelijke zorg en de economische uitwisseling en samenwerking tussen bedrijven.
De praktische uitvoering van de stedenband is destijds ondergebracht bij een Platform Stedenband Veenendaal – Olomouc. Dit platform werd samengesteld uit vertegenwoordigers van verschillende sectoren van de Veenendaalse samenleving, zoals het bedrijfsleven, sport, welzijn, cultuur, kerken, media, onderwijs en politiek.
Inmiddels zijn er bijna 20 jaar verstreken sinds de start van deze stedenband en ook de context waarin de stedenband functioneert is in die periode veranderd. Elke raadsperiode is de stedenband ook onderwerp van evaluatie geweest. Bij de vorige evaluatie in 2008 is besloten deze stedenband met gemeentelijke steun voort te zetten en de evaluatie in 2012 aan te grijpen voor beantwoording van de vraag of deze stedenband ook na 2012 nog voortgezet moet worden, en zo ja, in welke vorm.
* korte weergave relevante discussies omtrent de stedenband in de afgelopen jaren
Bij de evaluatie van de stedenband in 2008 heeft de raad een amendement aangenomen waarin besloten is de financiële bijdrage aan het platform in de periode 2012-2016 af te bouwen tot een basisbijdrage, met als doel een zelfstandige voortzetting van de stedenband. Een volgende evaluatie werd voor de tweede helft van 2012 gepland.
Argumenten in 2008 om de stedenband met Olomouc voort te zetten waren
:
- Het aangaan en het intensiveren van contacten onder burgers van beide steden levert een bijdrage aan de ontwikkeling van Europese samenwerking;
- Een inhoudelijke discussie tussen beide steden over verschillende thema’s en het voortzetten van de vriendschapsband is van toegevoegde waarde voor beide gemeenten;
- Een goede band met een stad in één van de nieuwe EU-landen is onderscheidend. De VNG signaleert dat er meer aandacht komt voor internationale samenwerking;
Bij de behandeling van de kadernota 2012-2015 in 2011 heeft het college, in het kader van een brede heroverweging, aan de gemeenteraad voorgesteld de gemeentelijke bijdrage aan de stedenband vanaf 2013 te beëindigen. In zijn vergadering van 27 juni 2011 heeft de gemeenteraad een amendement aangenomen, inhoudende geen besluit te nemen over het beëindigen van de gemeentelijke bijdrage aan de stedenband, maar eerst de evaluatie van 2012 af te wachten. Deze ligt thans voor.
2. Activiteiten in de periode 2008 – 2012
2008
: 15 jarig jubileum stedenband Veenendaal - Olomouc
De eerste helft van 2008 staat voor wat het platform betreft vooral in het teken van het voorbereiden van het 15 jarig jubileum van de stedenband in september.
- bijeenkomst bedrijven in Veenendaal
In juni 2008 vindt er in Veenendaal een bijeenkomst plaats met bedrijven. Hierbij hebben de Kamer van Koophandel Utrecht, Tsjechisch Handelscentrum in Rotterdam en de gemeentelijke afdeling economische zaken met het platform een ontmoeting geregeld tussen bedrijven uit Olomouc en Veenendaal.
- uitwisselingsprogramma kerken
In juli komt een groep van 25 jongeren uit de kerken van Olomouc naar Veenendaal, de evangeliegemeente de Regenboog is hun gastheer en zij volgen een heel programma met jongeren uit Veenendaal.
-
grootse viering 15 jarig jubileum van de stedenband in Veenendaal
De tweede helft staat in het teken van het vieren van het jubileum, maar ook vindt dan de discussie over het voortbestaan van de jubilerende stedenband plaats. Het kan verkeren!
- expositie CSV in Olomouc
Tijdens de viering van het jubileum in Veenendaal staat in Olomouc een expositie van werkstukken van leerlingen van het CSV over Veenendaal.
- expositie kunstenaars uit Olomouc in Veenendaal
Van 13 september tot 26 oktober is er in de Kunstplaats in Veenendaal een expositie van een zestal kunstenaars uit Olomouc. De expositie wordt geopend door de beide burgemeesters en ter gelegenheid van deze expositie wordt een mooie catalogus uitgegeven.
- presentatie stedenband Veenendaal – Olomouc op internationale conferentie in Praag
In oktober wonen de burgemeester van Veenendaal en de voorzitter van het platform een internationale conferentie in Praag bij, georganiseerd door de Nederlandse Ambassade aldaar. Hier zijn 64 Nederlandse gemeenten aanwezig die een stedenband met een Tsjechische plaats hebben en merendeels ook hun partnersteden. De stedenband van Veenendaal met Olomouc is een van de gepresenteerde voorbeelden.
2009
Financiële meevaller en uitwisselingen
In het begin heeft het platform nog veel werk aan het afronden van de jubileumviering.
Omdat uiteindelijk blijkt dat de aanvraag voor een bijdrage uit Brussel toch gehonoreerd wordt en er aan sponsorgelden ook nog een behoorlijk bedrag is ingezameld, heeft het platform de bijdrage van 18.000 euro die door het college was toegekend, kunnen terugstorten.
-
jaarlijkse uitwisseling tussen CLVeenendaal en het Slovanski Lyceum uit Olomouc
In april vindt de jaarlijkse uitwisseling tussen het CLV en het Slovanski lyceum in Olomouc plaats, dat wil zeggen, een bus leerlingen gaat voor een week voor een werkbezoek naar Olomouc en korte tijd later komt een bus leerlingen naar Veenendaal. De leerlingen worden in beide gevallen bij elkaar ondergebracht en volgen samen een heel programma.
-
contacten tussen brandweer Olomouc en Veenendaal
In juli gaan 5 personen van de brandweer van Veenendaal op uitnodiging naar de brandweer in Olomouc op werkbezoek.
-
Veenendaalse schaakvereniging doet mee aan internationaal toernooi in Olomouc
Van 5 tot 13 augustus neemt een delegatie van de Veenendaalse Schaakvereniging deel aan een internationaal schaaktoernooi in Olomouc. Behalve een speciaal welkom op dit toernooi wordt hen door de gemeente Olomouc waar mogelijk i.v.m. te spelen partijen, een programma aangeboden om Olomouc beter te leren kennen. Een van de leden van deze delegatie schakers is het Veenendaalse raadslid Bert Duijker die in een dagboek zijn bevindingen van het bezoek vastlegt.
- viering van 20 jaar Fluwelen Revolutie met bestuurders van alle partnersteden
In november woont de burgemeester van Veenendaal met 2 wethouders op uitnodiging van het gemeentebestuur van Olomouc de viering van 20 jaar Fluwelen Revolutie bij. Hierbij zijn ook veel bestuurders van de andere partnersteden van Olomouc. Het wordt een indrukwekkende viering, getuige het verslag van de burgemeester op zijn blog.
- samenwerking tussen Nederlandse steden met een stad in Tsjechië
In november vindt ook onder auspiciën van VNTS een bijeenkomst plaats over mogelijke samenwerking tussen de steden die een stedenband hebben met een Tsjechische stad, ook Veenendaal neemt hieraan deel.
- fotokalender van alle partnersteden en Olomouc
Eind dit jaar verschijnt een prachtige kalender 2010 met van alle steden waarmee Olomouc een stedenband heeft een 3-tal foto’s uit die stad, zo ook uit Veenendaal! Deze kalender is op grote schaal verspreid.
2010
Nieuw kennismakingen en milieu centraal
-
jubileum Art school
Begin februari wordt aan de voorzitter van het platform in Veenendaal gevraagd of deze een bijdrage wil leveren aan het jubileumboek van de Art School in Olomouc ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan, en omdat er verschillende keren ook met Veenendaal is samengewerkt.
In april/mei de jaarlijkse uitwisseling tussen CLV V’daal en Slovanskilyceum te Olomouc.
-
kennismakingsbezoek
Van 31 mei tot en met 3 juni brengt dhr.Westerhof van de concernstaf van de gemeente Veenendaal samen met de voorzitter van het platform een werkbezoek aan Olomouc. Er vinden vele gesprekken met verschillende personen plaats over mogelijke samenwerking.
Op 2 juni spreekt de voorzitter van het platform bij de opening van de jubileumexpositie van de Art School in Olomouc.
Op 11 juni verschijnt in de Rijnpost een paginagroot artikel over Olomouc, de stedenband en afspraken over mogelijke samenwerking.
-
nieuwsbrief over stedenband
In juli verschijnt de eerste kleurrijke nieuwsbrief van het platform stedenband, waarbij ook de vernieuwde website wordt gepresenteerd. Deze wordt op grote schaal verspreid.
- Jongerenraad
Van 15 tot 19 augustus gaat eindelijk de Veenendaalse Jongerenraad voor een kennismaking met het Jongerenparlement daar naar Olomouc. Eindelijk omdat er via veelvuldig mailcontact al vaak was afgesproken dat deze organisaties elkaar zouden ontmoeten.
- directeur milieucentrum Olomouc bij IVN in Veenendaal
In oktober komt Dhr. Bartos, direkteur van het grote milieucentrum Slunakov te Olomouc, spreken tijdens de jubileumviering van het IVN in Veenendaal. Hij vertelt van de speciale band met Veenendaal waar hij veel ideeën heeft opgedaan voor het milieuonderwijs in Olomouc en memoreert nog eens de morele ondersteuning van Veenendaal bij de totstandkoming van zijn centrum! Zijn bezoek is financieel mogelijk gemaakt door het platform.
- presentatie DEVO-project op internationale energieconferentie in Olomouc
In november vindt in het milieucentrum Slunakov te Olomouc een internationale energie conferentie plaats, waar Luzern, Nördlingen, Tampere, Owensboro, Olomouc en Veenendaal een project over energiebeperking presenteren. Voor Veenendaal is dit het DEVO-project in Veenendaal-oost dat door de heren Van Maanen en Recter wordt gepresenteerd.
In november verschijnt het toekomstplan van de Veense Jongerenraad over de samenwerking met Mestské Zastupitelstvo Deti a Mládeze Olomouc, dit is Jongerenparlement Olomouc.
- conferentie kamers van koophandel
Eveneens in november is er een conferentie vanuit de Kamer van Koophandel in Olomouc over internationale economische ontwikkeling, hiervoor is ook de Utrechtse Kamer uitgenodigd, maar omdat van de gemeente Veenendaal er geen personen naar toe gaan, besluit de Kamer van Koophandel ook niet te gaan.
2011
Jongerenraad en Tsjechische Week
In maart komt MZDM = Jongerenparlement uit Olomouc naar Veenendaal. Met de Veense Jongerenraad doorlopen zij een heel programma, waaronder een onderzoek op een van de middelbare scholen, het Ichtuscollege.
In april/mei de jaarlijkse uitwisseling tussen CLV’daal en Slovanskilyceum te Olomouc.
- fototentoonstelling Fluwelen Revolutie
Begin september is de opening in de Cultuurfabriek van de foto-tentoonstelling van Petr Zatloukal over de Fluwelen Revolutie in Olomouc, opgezet samen met het Viseum. Met de cultuurcoördinator scholen is een lesbrief opgesteld die naar alle basisscholen is gegaan met de uitnodiging om naar de tentoonstelling te komen, op één dag zelfs in aanwezigheid van de fotograaf die in wil gaan op vragen van de leerlingen over die periode.
Op 28 september verschijnt in de Veenendaalse Krant een paginagroot artikel over de stedenband en het werk van het platform.
- Werkbezoek Tweede Kamer en Vredespaleis
Van 12 tot en met 16 oktober is een groot gezelschap uit Olomouc te gast in verband met de Tsjechische week die dan wordt georganiseerd. Een delegatie van het gemeentebestuur, een loco en enkele mensen van de stadraad, alsmede personen van de afdeling toerisme. Daarnaast een muziek- en dansgroep. De delegatie bestuurders heeft een uitgebreid programma waaronder een bezoek aan de Tweede Kamer, het Vredespaleis, maar ook de Universteit Wageningen, Veenendaal-oost en Brouwerspoort. In de Cultuurfabriek is een ontmoeting met Veenendaalse raadsleden en met de Veense Jongerenraad.
- muziek, dans, hapjes en drankjes en informatie
Op donderdag 13 oktober is in de Lampegiet een muzikale avond waar ruim 300 bezoekers zijn en waar de Veenendaalse Werelddansgroep Nirkoda samen met de dansgroep uit Olomouc een gezamenlijke dans uitvoeren. In de foyer worden vele contacten aangehaald onder het genot van een Tsjechisch biertje, een hapje, muziek en met volop toeristische informatie. Dit laatste wordt op zaterdag overgedaan in de Cultuurfabriek waar vele Veenendalers op afkomen. Deze dag geeft de fotograaf van de fototentoonstelling die in het Viseum en de bibliotheek staat opgesteld uitleg bij zijn foto’s.
- ontmoeting van bestuurders
De presentatie die de Veense Jongerenraad aan de bestuurders uit Olomouc geeft maakt zo veel indruk dat zij worden uitgenodigd voor een nadere gedachtewisseling met meer bestuurders als zij in Olomouc op bezoek zijn. Ook raadsleden uit beide steden discussiëren met elkaar.
De Jongerenraad heeft de week erna een afspraak voor een werkbezoek aan het Jongerenparlement. Gesproken wordt over het afstemmen van el;kaars werkwijze.
- college geven in Olomouc
In oktober wordt op de Nederlandse faculteit van de Palacky Universiteit van Olomouc een aantal colleges verzorgd door de heer G. Hörchner, zoals hij al eerder deed en nog vaker zal doen. Zijn vrouw zorgt in die dagen voor het op orde brengen van de bibliotheek, waar o.a. veel publicaties uit Veenendaal aanwezig zijn!
- druk programma voor de brandweer uit Olomouc
Van zondag 30 oktober tot en met 3 november zijn 4 personen van de brandweer uit Olomouc op bezoek bij de brandweer in Veenendaal. Met elkaar bezoeken ze die dagen vele plekken die met het werk van de brandweer te maken heeft, zoals een bedrijf met redgereedschap, een verkeerscentrum en een oefenavond.
- Hollandse wijk in Olomouc
Op 1 november heeft het platform in Veenendaal een gesprek met een Nederlandse investeerder die samen met andere Nederlandse investeerders een appartementencomplex “Hollandse wijk” in Olomouc gaat bouwen. Zelf is hij al jaren woonachtig in Olomouc. Hij wil praten over mogelijkheden voor samenwerking.
2012
Stages en Koninginnedag
Op een verzoek om een fietswindscherm voor ouders die op die manier met hun gehandicapte kind op de fiets naar buiten kunnen, is door het platform voldaan. Dit hulpmiddel is in Tsjechië nog onbekend.
In maart geeft dhr. Lenderink colleges over actuele ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving aan de faculteit Nederlands van de Palacky Universiteit in Olomouc.
In april wederom de uitwisseling van CLV en Slovanski lyceum.
-
stages in Veenendaal
Van 22 tot en met 26 april zijn er 4 medewerkers van de gemeente Olomouc in Veenendaal. Twee komen er speciaal om kennis te nemen van hoe hier de afvalscheiding geregeld is, de andere twee om te zien hoe er in Veenendaal aan verkeersopvoeding wordt gewerkt.
De eerste twee hebben zo bijv. een hele dag bij het ACV doorgebracht, de andere twee hebben o.a. het fietsexamen voor basisschoolleerlingen meegedaan en zijn bij de scootmobielclub geweest.
- Koninginnedag in Veenendaal
Speciaal voor het bezoek van de koningin aan Veenendaal komt Sona Horka naar Veenendaal op uitnodiging van de burgemeester. Sona is al vanaf het eerste contact met Veenendaal in 1993 onze contactambtenaar bij de gemeente Olomouc, spreekt aardig Nederlands en weet ongelooflijk veel over het Hollandse Koningshuis. Zij heeft ondertussen honderden Veenendalers in Olomouc ontvangen en is de centrale persoon bij alle uitwisselingen die er hebben plaatsgevonden. Zij heeft prinses Maxima en Willem Alexander de hand kunnen drukken dus haar dag was helemaal goed. Op de website van de gemeente Olomouc heeft een uitgebreid verslag van deze viering in Veenendaal gestaan.
Een leuke bijkomstigheid is nog dat de Koninklijke familie in de tasjes die zij vanuit Veenendaal meekregen een prachtig gegoten klokje uit Olomouc aantroffen met de hartelijke groeten van het gemeentebestuur van Olomouc, waarmee Veenendaal al bijna 20 jaar een hartelijke stedenband heeft.
- Veenendaalse kunstenaar op internationale kunstexpositie in Olomouc
Ondertussen waren er weer 2 uitnodigingen bij het platform binnengekomen, een uitnodiging aan de Veenendaalse kunstenaars om mee te dingen naar een deelname aan een internationale kunstexpositie in Olomouc. Uit alle partnersteden van Olomouc mag één kunstenaar deel nemen. Via het adressenbestand van de Cultuurkoepel is de uitnodiging aan de kunstenaars doorgegeven. Uiteindelijk is Joyce Kremer van KremerArt de gelukkige, zij heeft van 4 tot en met 7 juni met de andere kunstenaars een bijzondere ervaring in Olomouc gehad.
- de halve marathon
De andere uitnodiging betreft een uitnodiging aan lange afstandlopers om een halve marathon in Olomouc mee te lopen. Via VAV, en de organisatie van de triatlon is de uitnodiging verspreid. Maar de lopers hebben een zo drukke agenda voor trainingen en afstanden lopen dat het te kort dag is, wel is aangegeven een volgend jaar graag mee te doen.
2013
: Viering 20-jarig Jubileum?
Pogingen van het platform zonder direct resultaat
- stages
Niet geslaagde activiteiten in deze periode zijn er ook. Zo is herhaaldelijk geprobeerd zowel bij gemeente als bij het bedrijfsleven om stageplaatsen te krijgen. Voor de studenten aan de Nederlandse faculteit, maar ook andere studenten van de universiteit in het kader van de Erasmusregeling. Dit houdt in dat het verblijf volledig vergoed wordt.
- kerken
De contacten met de kerken gaat ook moeizaam om meerdere redenen, bv omdat de persoon die het binnen een kerk trekt een andere functie krijgt of vertrekt, maar ook omdat er al andere contacten zijn, zo heeft de PKN een speciale band met de kerk in Dresden en een project waarbij Roma jongeren in Hongarije worden ondersteund. Enz.
- mothercenter
Op een verzoek van het Mothercenter uit Olomouc om met gelijkgezinde organisaties kennis en ervaring uit te wisselen, een project waarvoor ook geld uit Brussel beschikbaar is, heeft het platform contact gezocht met St. Welzijn Veenendaal, Centrum voor Jeugd en Gezin de Twyn, en CP van Leersumschool. Bij alle drie was er wel interesse, maar uiteindelijk kwam er geen daadwerkelijke reactie. Het project is met subsidie van Brussel maar zonder Veenendaal van start gegaan.
De muziekschool De Muzen heeft herhaaldelijk beloofd in te gaan op de uitnodiging van de muziekscholen in Olomouc om tot uitwisseling van groepjes leerlingen te komen, maar tot op heden is er nog geen contact gelegd.
- bezoek en tegenbezoek
Voor kinderkoor Oase is de website opgezocht van een kinderkoor in Olomouc; de Veenendaalse Schaakvereniging heeft herhaaldelijk toegezegd een schaaktoernooi te gaan organiseren voor de vereniging uit Olomouc, en is voor het Veenendaals Kamerkoor een gelijkgestemd koor gezocht. Maar in al deze gevallen is het nog niet tot concrete afspraken of contact gekomen.
3. Tsjechische visie op de stedenband
Olomouc mag op het moment met 8 steden een stedenband hebben, die met Veenendaal is, hoewel niet de eerste die ze aangingen (dat was met Nördlingen in 1989), lang de meest intensieve geweest. Door de vele activiteiten en uitwisselingen die er vanaf het begin waren is het ook een vriendschapsband geworden. Olomouc laat bij herhaling weten dat zij de relatie met Veenendaal erg op prijs stelt en regelmatig onderwerpen heeft waarover ze met Veenendaal ervaringen wil uitwisselen. Vaak is dit op het vlak van de gemeentelijke organisatie en plannen. Maar juist op dit vlak is Veenendaal zelf erg terughoudend. En omdat de discussies in de gemeenteraad van Veenendaal m.b.t. de stedenband louter gaan over het al dan niet stoppen van de subsidie aan het platform, is in Olomouc het beeld ontstaan dat er geen politiek draagvlak is voor de stedenband.
Tegelijk wordt bij contacten tijdens bezoeken aan elkaar, ook door college- en raadsleden, juist gesproken in termen van “zinvol” en “inspirerend” en “hier moeten we een vervolg aan geven”! Helaas weinig gevolgd door daden.
Daardoor is bij Olomouc de aandacht meer naar de andere partner steden verschoven, waar een toename van activiteiten en uitwisselingen waar te nemen valt. Desondanks zijn er nog altijd vele hartelijke contacten over en weer met Veenendaal, hoopt Olomouc op diverse gebieden nog met Veenendaal te kunnen “sparren”, o.a. op gebied van stadsontwikkeling, veiligheid in het verkeer, sociale vraagstukken, ontwikkeling van de eigen gemeentelijke organisatie en de positie van bestuurders. Ook aan de samenwerking tussen de Veense Jongerenraad en het Jongerenparlement hecht Olomouc veel belang.
Financieel moet ook Olomouc wat stapjes terug doen, maar zij vindt het nog altijd zinvol in deze tijd van globalisering in de buitenlandse contacten te investeren. En in Tsjechië weten ze ook goed gebruik te maken van de gelden vanuit Brussel.
Olomouc wil het 20 jarig jubileum van de stedenband met Veenendaal volgend jaar dan ook gewoon vieren.
4. Aandachtspunten m.b.t. de stedenband: zijn de doelstellingen gehaald?/relatie tot de argumenten 2008 om de stedenband voort te zetten
Uit het voorafgaande blijkt dat er onder de vlag van de stedenband de afgelopen jaren behoorlijk wat activiteiten hebben plaatsgevonden, zowel in Olomouc als in Veenendaal.
Tegelijkertijd moet geconstateerd worden dat het Platform Stedenband Veenendaal – Olomouc qua bemensing behoorlijk is verschraald. Bestond het Platform 4 jaar geleden nog uit een 8-tal personen, die uit verschillende maatschappelijke sectoren afkomstig waren, thans bestaat het Platform nog maar uit 2 personen en leeft het feitelijk bij de inzet van de voorzitter, die nadrukkelijk als aanjager en coördinator van activiteiten in het kader van de stedenband functioneert. Het is niet mogelijk gebleken in de afgelopen jaren vervangers voor uittredende leden van het Platform te vinden en vermoedelijk zal het Platform bij vertrek van de huidige voorzitter ophouden te bestaan. Kennelijk is er geen maatschappelijk draagvlak meer voor een institutie als het Platform voor de stedenband. Toch kan de stedenband op betrokkenheid vanuit de Veense samenleving rekenen, zoals vorig jaar nog bleek bij de Tsjechische week waar behoorlijk wat Veenendalers aan de festiviteiten deelnamen. Geconstateerd moet wel worden dat dit veelal oudgedienden uit het ‘stedenband verleden’ zijn, nieuwe aanwas is er dat gebied nauwelijks te bespeuren.
De noodzaak van een stedenband met Olomouc vanuit een ‘hulprelatie’ is de afgelopen decennia sterk afgenomen. De kloof tussen het ‘achtergebleven en hulpbehoevende ’ Olomouc en het ‘moderne’ Veenendaal van 1993 is in de afgelopen bijna 20 jaar fors afgenomen. Olomouc kan t.o.v. 1993 veel beter op eigen benen staan, is op sommige terreinen de tijd zelfs verder vooruit dan Veenendaal en kan bogen op nog een 6-tal andere stedenbandpartners, verspreid over Europa
* Geldigheid/houdbaarheid van de doelstellingen uit 1993 anno 2012
Hieronder zijnde destijds geformuleerde doelstellingen voor de stedenband met Olomouc nogmaals weergegeven:
a)
de betrekkingen tussen burgers van beide gemeenten bevorderen door samenwerking in de geest van onderling begrip en bereidheid van elkaar te leren;
b)
streven naar duurzame contacten, deze verder te ontwikkelen en te verdiepen tussen vertegenwoordigers en besturen van instellingen en groeperingen op het terrein van de cultuur, sport, jeugd, onderwijs, religie, vrouwen, beroeps- en andere organisaties;
c)
tot stand brengen van uitwisselingen van groepen van personen werkzaam in vergelijkbare beroepsgroepen, maatschappelijke organisaties en verenigingen op het terrein van de cultuur, sport, jeugd, onderwijs, religie, vrouwen, om de maatschappelijke inbedding van de stedenband te vergroten;
d)
bijzondere aandacht besteden aan de uitwisseling van kennis en ervaring op het terrein van milieu en maatschappelijke zorg en de economische uitwisseling en samenwerking tussen bedrijven.
Gesteld kan worden dat de onder a t/m verwoorde doelstellingen van de stedenband in de afgelopen ruimschoots gerealiseerd zijn en dat de stedenband de afgelopen jaren zeker geleid heeft tot goede betrekkingen voor onderdelen van de Veense samenleving. Sprekende getuigen hiervan zijn o.a. de jaarlijkse scholierenuitwisseling van het CLV en de brandweer. Ook op het gebied van sport en kunst en cultuur vinden er uitwisselingen plaats en zijn er goede betrekkingen.
Met de onder ‘d’ verwoorde doelstelling is het wat ‘magerder’ gesteld en blijkt er meer sprake van éénrichtingsverkeer.
‘Bereidheid om van elkaar te leren’ is vooral eenrichtingsverkeer gebleken: vanuit Olomouc is hier zwaarder op ingezet dan vanuit Veenendaal en dit heeft er toch wel tot geleid dat er met name op het vlak van verkeer & Vervoer en milieu (afval) winst uit de stedenband gehaald is door Olomouc.
* Geldigheid/Houdbaarheid van de argumenten uit 2008 om de stedenband voort te zetten anno 2012:
*
argumenten 2008 om de stedenband voort te zetten
waren:
1.
Het aangaan en het intensiveren van contacten onder burgers van beide steden levert een bijdrage aan de ontwikkeling van Europese samenwerking;
2.
Een inhoudelijke discussie tussen beide steden over verschillende thema’s en het voortzetten van de vriendschapsband is van toegevoegde waarde voor beide gemeenten;
3.
Een goede band met een stad in één van de nieuwe EU-landen is onderscheidend. De VNG signaleert dat er meer aandacht komt voor internationale samenwerking;
Het eerste argument kan onverkort als ‘geldend’ beschouwd worden.
Van een inhoudelijke discussie over verschillende thema’s is het de afgelopen jaren niet of nauwelijks gekomen. Naar het zich laat aanzien zal dat ook de komende jaren niet snel het geval zijn. Wat de vriendschapsband betreft kan geconstateerd worden dat die in Olomouc een wat bredere voedingsbodem heeft dan in Veenendaal, waar deze onderhouden en uitgeoefend wordt door een selecter maar wel gedreven groep stedenbandaanhangers. Naar het zich laat aanzien is er naar de toekomst toe geen ‘natuurlijke aanleiding’ om een toename te verwachten op het vlak van inhoudelijke samenwerking en verbreding van de vriendschapsband.
Olomouc is minder dan 4 jaar geleden een stad in één van de nieuwe EU-landen. Tsjechië, sedert 2004 lid van de EU is inmiddels bijna 10 jaar lid. De door de VNG geconstateerde toename van de aandacht voor internationale samenwerking lijkt de afgelopen jaren sterk aangezwengeld door de eurocrisis en de vraag is in hoeverre er voor sommige landen sprake is van vrijwillige samenwerking en ook wie de toon zet in deze internationale samenwerking.
5. Voorgenomen activiteiten 2013 e.v.
De lang voortdurende onzekerheid over de financiële ondersteuning door de gemeente, in de media meestal vertaald in het al of niet beëindigen van de stedenband, maakt het lastig bij het maatschappelijk veld in Veenendaal enthousiasme op gang te krijgen om uitwisselingen tot stand te brengen. Ook hebben leden van het platform vaak “eerste contacten” gelegd die uiteindelijk tot niets leidden. Dit heeft er mede toe bijgedragen dat er op het moment geen duidelijke nieuwe activiteiten in de planning zitten. Wel zullen de activiteiten van de Veense Jongeren Raad, het CLV en de contacten met de Palacky Universiteit en de gemeente Olomouc door gaan. En bij verzoeken vanuit Olomouc of Veenendaal zullen de benodigde stappen worden gezet en, indien nodig een werkgroepje worden gevormd, om hieraan te kunnen voldoen.
Olomouc heeft het plan opgevat om het 20-jarig jubileum van de stedenband in 2013 in Olomouc te vieren. Mogelijk is dit aanleiding voor impulsen voor nieuwe activiteiten.
6. Hoe verder? Scenario’s
Hieronder zijn een drietal scenario’s m.b.t. de stedenband uitgewerkt, al dan niet met varianten.
a. Doorgaan op de huidige voet
De stedenband wordt voorgezet en de uitvoering blijft bij het platform liggen. De gemeente blijft een bedrag per inwoner beschikbaar stellen om uitwisselingen en activiteiten van het platform te kunnen bekostigen.
Dit geld wordt aan de hand van een regeling ingezet bij uitwisselingen en activiteiten. Hierbij
geldt dat het om een bijdrage gaat, de vragende partij moet zelf een substantieel bedrag betalen.
b. Doorgaan op gewijzigde voet
Doorgaan op gewijzigde voet kan op de volgende manieren.
b1. Geen structurele gemeentelijke subsidie meer, maar wel hart voor de stedenband blijven uitdragen en op afroep activiteiten meefinancieren
.
De gemeente stopt weliswaar de structurele subsidie aan het platform maar blijft bereid om afzonderlijke activiteiten indien nodig, financieel te ondersteunen. Hierbij maakt de gemeente duidelijk kenbaar dat zij de stedenband waardevol vindt, en blijft de gemeente binnen de stedenband wel een rol spelen. Hiervoor kan een bepaald bedrag op jaarbasis gereserveerd worden.
b2. Het huidige Platform omvormen tot een Stichting en huidige subsidie vervangen door een ‘werkkapitaal’ voor deze Stichting. Gemeente neemt ‘op afroep’ deel aan activiteiten, waarbij van geval tot geval gemeentelijke medefinanciering wordt bezien.
De praktische uitvoering van de stedenband is vanaf het begin af aan ondergebracht bij een ‘Platform Stedenband Veenendaal Olomouc’. Dit platform werd samengesteld uit vertegenwoordigers van verschillende sectoren van de Veenendaalse samenleving, zoals het bedrijfsleven, sport, welzijn, cultuur, kerken, media, onderwijs en politiek. Met name door ook deze laatste ‘sector’ in het platform op te nemen, was er, zeker in de beeldvorming, sprake van een verwevenheid van dit platform met de gemeente, waarbij de gemeente ook invloed kon uitoefenen op de inhoudelijke kanten van de stedenband. Door de coördinerende rol onder te brengen in een ‘stichting’ komt deze los van de gemeente te staan en wordt de stedenband meer ‘van de Veenendalers’.
Gebleken is ook dat het de afgelopen jaren steeds moeilijker is geworden het Platform adequaat te bemensen. Een ‘doorstart’ van de stedenband met een nieuw op te richten Stichting met bijbehorend bestuur kan de stedenband ook qua bemensing een nieuwe impuls geven.
Gebleken is dat de in de afgelopen jaren aan het Platform Stedenband Veenendaal Olomouc verstrekte financiële bijdrage van ruim 17.000,= euro per jaar aan de hoge kant was. Geraamd wordt dat met een bedrag van ca. 5.000,= euro op jaarbasis in de kosten van de coördinerende rol van de nieuw te vormen Stichting voorzien kan worden.
Voor de afzonderlijke activiteiten die er in het kader van de stedenband ontwikkeld worden kan zo nodig per geval een bijdrage van de gemeente gevraagd en geleverd worden. Hiervoor zullen afzonderlijke aanvragen ingediend worden.
b3. Platform opheffen en taken van stedenband onderbrengen bij gemeente
De gemeente heft het platform op en geeft een van haar ambtenaren als taak mee om contactfunctionaris te zijn voor de relatie met de stad Olomouc. Zo’n functionaris is in Olomouc al jaren gebruik. Dan heeft de gemeente geheel in eigen hand welke activiteiten zij initieert of uitvoert en daarmee ook de kosten. Zelf benadert de gemeente dan ook de instellingen, verenigingen en vrijwilligers die zij bij deze activiteiten wil betrekken.
c. Stoppen
De stedenband niet voortzetten en de subsidie aan het platform stoppen. Daarmee vervalt de opdracht aan het platform en dus ook het bestaansrecht van het platform.
Daarmee komt een einde aan de bijna 20-jarige stedenband die voor beide steden veel heeft betekend en in feite een vriendschapsband is geworden.
7. Voorstel t.a.v. Scenariokeuze
Op grond van deze evaluatie kan geconcludeerd worden dat er in de afgelopen jaren in het kader van de stedenband vele waardevolle contacten en uitwisselingen zijn ontstaan tussen Veenendaal en Olomouc. Vrijwel alle betrokkenen geven aan deze ook in de komende jaren te willen behouden.
Om zicht te houden op aard en omvang van deze contacten en uitwisselingen en waar mogelijk afstemming mogelijk te maken lijkt een coördinerend orgaan gewenst. Deze rol werd tot op heden door het Platform Stedenband Veenendaal Olomouc voor z’n rekening genomen. Voorgesteld wordt dit Platform om te vormen tot een Stichting om zo dit coördinerende orgaan een eigenstandiger plaats, los van de gemeente en meer ‘van de Veenendalers’ te geven. Dit coördinerend orgaan zou over een zeker werkkapitaal moeten kunnen beschikken.
Dit alles overwegend wordt voorgesteld scenario b2. te kiezen als het te volgen scenario voor de komende 4 jaar Stedenband Veenendaal – Olomouc. Dit scenario lijkt het meest recht te doen aan het huidige klimaat en maatschappelijke draagvlak waarin de stedenband moet gedijen. Over 4 jaar, in 2016, zou bekeken worden hoe dit scenario in de praktijk heeft gefunctioneerd.
=0=0=0=0=0=0=0=0=0=0=0=0=0=