Stichting Stedenband Veenendaal - Olomouc

Olomouc steeds mooier

Door Hans Boele

Voor een kennismaking met Veenendaals partnerstad Olomouc is het Centraal Station niet het beste uitgangspunt. Het ziet er nog net zo oud en verwaarloosd uit als in 2003, toen ik hier voor het laatst was. Maar de trein die me van Praag naar Olomouc bracht is modern en comfortabel en het spoor ligt goed. Dat was voor 1989 wel anders. Langs de baan zie je soms nog stukjes Oostblok: grauwe, verwaarloosde flats in een slordig decor tussen al dan niet opgeknapte laagbouw; aftandse fabrieken, nu zonder de nietszeggende leuzen van vroeger, die het gebouw in elk geval nog een (rood) kleurtje gaven.

Maar eenmaal in het centrum van Olomouc blijkt dat er weer meer is gerestaureerd en schoongemaakt dan zeven jaar geleden. De Dom staat er stralend bij, evenals de vele monumentale panden. Geen wonder dat de burgers graag in hun pittoreske centrum vertoeven, op een terrasje achter een groot glas Pilsner. En hoe aardig is het om na een fraai concert in bijvoorbeeld de Martiniuskerk nog wat door het centrum te wandelen, waar met het vallen van de avond de gebouwen in floodlight baden.

Maar waarom doet de gemeente, die graag meer toeristen wil trekken, zo weinig moeite om de vele bezienswaardigheden behalve van een Tsjechische ook van een Engelse of Duitse tekst te voorzien? Bij de Drievuldigheidszuil tegenover het raadhuis staat in het Frans en Engels dat de zuil tot het Unesco wereld cultuurerfgoed behoort, maar je leest geen woord in het Frans of Engels over dit monument zelf.

Dat zie je vaak. Neem de kapel van de in 1995 heilig verklaarde Jan Sarkander. De ijselijke plaatjes in de boekjes maken wel duidelijk dat ’s mans dood een allesbehalve prettige was, maar waarom de protestanten deze Rooms-katholiek zo toetakelden kom je niet aan de weet. Alles is alleen in het Tsjechisch.

Tegels en trams

Wat ik ook knap irritant vindt zijn de vele, losliggende tegels in de stoepen van het centrum. En als het dan ook nog regent, zoals tijdens ons bezoek dan krijg je ook nog veel plassen.

De plannen van de gemeente zijn best ambitieus, zo vertelde burgemeester Novotny tijdens het gesprek in het gemeentehuis. Zo wordt er een miljoen kronen besteed aan een nieuwe tramlijn, die een wijk die nu slecht bediend wordt door het openbaar vervoer, een betere aansluiting op het centrum te geven. Maar, zo verzuchtte de eerste burger, er moet goed op de kleintjes gelet worden. ,,Ook de gemeente moet bezuinigen’’.

Over trams gesproken: het grootste deel van het wagenpark in Olomouc bestaat nog altijd uit de Tsjechische Tatra-trams uit de jaren zestig. Ze zijn wel gemoderniseerd maar ze blijven oud en het aantal moderne lagevloertrams is naar mijn inschatting nauwelijks hoger dan in 2003.

Verkeersspeelplaats

De delegatie uit Veenendaal bekeek ook de verkeersspeelplaats, een bij ons onbekend fenomeen. Kinderen leren hier in klasseverband hoe ze zich per fiets door het verkeer moeten begeven. De leiders van de verkeersspeelplaats geven niet alleen aanwijzingen, maar bedienen ook verkeerslichten. Het Platform Stedenband wil de leiding van deze voorziening in contact brengen met Veilig Verkeer Nederland om ervaringen uit te wisselen.

Boeiend is ook altijd een bezoek aan het Centrum voor ecologische activiteiten, een aantal kilometers buiten Olomouc. Het centrum biedt cursussen voor alle typen scholen, seminars voor leerkrachten, ruimte voor conferenties en projecten voor alle leeftijden. Alles staat in het teken van het milieu. Zo is het centrum gebouwd met milieuvriendelijke materialen zoals hout (van afval) en leem. Het staat in een terrein van vijftien hectare met uiteenlopende planten en bomen. En er zijn nog meer plannen, zo vertelde Michal Bartos. ,,We willen een deel van het terrein inrichten voor spelletjes voor kinderen. Natuurlijk speelt daarbij het milieu een grote rol. We denken ook aan het plaatsen van passende kunstwerken’’.

Weer terug in het centrum constateer ik nogmaals hoe mooi Olomouc is, maar de stad heeft – na Praag – dan ook de meeste monumenten van de Tsjechische Republiek. Een aantal Veenendalers is de afgelopen jaren in de partnerstad geweest, in het kader van een uitwisseling van een sportclub, een school, een kerk, de brandweer of een andere organisatie. Iedere bezoeker toonde zich verrast over het stedeschoon dat Olomouc te bieden heeft. En het wordt nog steeds mooier!